Η πρώτη ομοσπονδιακή δίωξη τέως Προέδρου ΗΠΑ

Αλέξανδρος Κυριακίδης[1]

Στις 8 Ιουνίου 2023, Συμβούλιο Ενόρκων (Grand Jury) στην Πολιτεία της Φλόριντα έκρινε ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία για έναρξη ομοσπονδιακής ποινικής δίωξης του τέως Προέδρου  των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ), Ντόναλντ Τράμπ, για συνολικά 37 αδικήματα σχετικά με απόρρητα/διαβαθμισμένα έγγραφα τα οποία μετέφερε και διατηρούσε στην προσωπική του οικία και επιχείρηση Mar-a-Lago στην Πολιτεία της Φλόριντα (Πάλμ Μπίτς), μετά την αποχώρηση του από το Λευκό Οίκο.

Το Συμβούλιο Ενόρκων συγκλήθηκε σε συνέχεια της έρευνας που διεξάγει ο Ειδικός Εισαγγελέας (Special Counsel)[2] Τζάκ Σμίθ, ο οποίος διορίσθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης το Νοέμβριο του 2022 για να διερευνήσει δύο θέματα: πιθανή παρεμπόδιση της επικύρωσης των αποτελεσμάτων των Προεδρικών εκλογών του 2020, ιδιαιτέρως σε σχέση με τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 (η σχετική Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων ήδη από τον Ιανουάριο του 2023 εισηγήθηκε τη δίωξη του τ. Προέδρου Τράμπ για σχετικά αδικήματα), και όλα τα θέματα σχετικά με το από 5 Αυγούστου 2022 ένταλμα έρευνας στο Mar-a-Lago για απόρρητα/διαβαθμισμένα έγγραφα ή Προεδρικά Αρχεία (Presidential Records) και σχετικές πληροφορίες και συναφή αποδεικτικά στοιχεία[3]. Κατά τη διάρκεια της ανωτέρω έρευνας στις 19 Αυγούστου από το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών (Federal Bureau of Investigations – FBI), κατασχέθηκαν άνω των 30 κυτίων με έγγραφα αλλά και πολλαπλά έτερα έγγραφα.

Το κατηγορητήριο περιλαμβάνει 38 κατηγορίες για παράβαση ποινικών ομοσπονδιακών διατάξεων του Κεφαλαίου 18 του Κώδικα Ηνωμένων Πολιτειών (US Code), εκ των οποίων οι 37 αφορούν στον τ. Πρόεδρο Τράμπ:

  • Οι υπ’ αριθμ. 1 έως 31 κατηγορίες αφορούν σε παράβαση του Νόμου Κατασκοπείας του 1917 (Espionage Act), κωδικοποιημένου πλέον στο άρθρο 793(e) για κάθε ένα εκ 31 εγγράφων, για τη μη παράδοση στις αρμόδιες αρχές εγγράφων ή πληροφοριών εθνικής άμυνας των ΗΠΑ που οποιοσδήποτε κατέχει δίχως εξουσιοδότηση, με ποινή προστίμου έως $250.000 ή/και κάθειρξης έως 10 έτη.
  • Οι υπ’ αριθμ. 32 έως 34 κατηγορίες αφορούν σε παράβαση των άρθρων 1512(b)(2)(A) για άσκηση παραπλανητικής συμπεριφοράς σε άτομο με σκοπό αυτό να παρακρατήσει αρχείο ή έγγραφο από επίσημη διαδικασία, 1512(c)(1) για απόκρυψη αρχείου ή εγγράφου, και 1512(k) για συνομωσία για τα ανωτέρω, έκαστη κατηγορία με ποινή προστίμου έως $250.000 ή/και κάθειρξης έως 20 έτη.
  • Η υπ’ αριθμ. 35 κατηγορία αφορά σε παράβαση του άρθρου 1519 για αλλοίωση, καταστροφή ή απόκρυψη οποιουδήποτε αρχείου ή εγγράφου με σκοπό την παρεμπόδιση ή επιρροή έρευνας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, με ποινή προστίμου έως $250.000 ή/και κάθειρξης έως 20 έτη.
  • Οι υπ’ αριθμ. 36 έως 38 κατηγορίες αφορούν σε παράβαση του άρθρου 1001(a)(1), (2) για παραποίηση ή απόκρυψη πραγματικού γεγονότος και για παροχή ψευδούς ή λανθασμένης κατάθεσης με ποινή προστίμου έως $250.000 ή/και φυλάκισης έως 5 έτη (8 έτη σε περίπτωση τρομοκρατίας). Η υπ’ αριθμ. 38 κατηγορία είναι η μόνη που δεν αφορά στον τ. Πρόεδρο Τράμπ.

Συνολικά, εάν καταδικασθεί για όλες τις κατηγορίες, ο τ. Πρόεδρος Τράμπ βρίσκεται αντιμέτωπος με συνολικά έως $9.250.000 σε πρόστιμα ή/και κάθειρξη έως 400 έτη.

Αυτή είναι η πρώτη παραπομπή τέως Προέδρου ΗΠΑ στην ομοσπονδιακή δικαιοσύνη, και η δεύτερη συνολικά παραπομπή του τ. Προέδρου Τράμπ, μετά την παραπομπή του στις αρχές Απριλίου ως κατηγορούμενος στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης για πιθανώς λανθασμένη καταχώρηση ως νομικά έξοδα ποσού αποζημίωσης στη Στόρμι Ντάνιελς με σκοπό να μη δημοσιεύσει προσωπικές στιγμές μαζί του. Όμως, σε καμία από τις δύο ανωτέρω περιπτώσεις δεν υπάρχει απαγόρευση κατάθεσης υποψηφιότητας του, ή ακόμη και εκλογής του, στο Προεδρικό αξίωμα εν όψει των Προεδρικών εκλογών το Νοέμβριο του 2024. Η μόνη περίπτωση να υπάρξει τέτοια απαγόρευση είναι εάν το Υπουργείο Δικαιοσύνης αποφασίσει να ασκήσει ποινική δίωξη, και εάν ο ίδιος τελικά καταδικασθεί, για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 σε συνέχεια της σχετικής εισήγησης της Βουλής των Αντιπροσώπων, και πάλι μόνον για το αδίκημα της υποκίνησης σε εξέγερση, το οποίο είναι και το μόνο που προβλέπει ποινή αποκλεισμού από το εκλέγεσθαι σε οποιοδήποτε αξίωμα των ΗΠΑ.

[1] Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, LUISS Guido Carli (Ιταλία)

[2] Η δυνατότητα διορισμού Ειδικού Εισαγγελέα και οι σχετικές διατάξεις προβλέπονται στα άρθρα 600 έως 701 του Κώδικα Ομοσπονδιακών Κανονισμών (Code of Federal Regulations), ο οποίος είναι η συλλογή διατάξεων και κανονισμών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ.

[3] Ο διορισμός αναφέρει ότι ο Ειδικός Εισαγγελέας εντέλλεται να διερευνήσει όλα τα θέματα σχετικά με το από 30 Αυγούστου 2022 δικόγραφο απάντησης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο αίτημα του τ. Προέδρου Τράμπ για, μεταξύ άλλων, διορισμό Ειδικού Ελεγκτή (ανεξάρτητου δικηγόρου) για να ελέγξει τα κατασχεθέντα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης έγγραφα και να κρίνει εάν, εντός αυτών, υπάρχουν προσωπικά ή έτερα ευαίσθητα ή προνομιακά δεδομένα (το αίτημα έγινε δεκτό στο Πρωτοδικείο αλλά η απόφαση ανεστράφη στο Εφετείο).